ساختار پوست و هر آن چیزی که باید درباره پوست بدانیم

در این مقاله به صورت علمی میخواهیم راجب ساختار پوست، بزرگ‌ترین عضو بدن صحبت کنیم که نه تنها زیبایی ظاهری ما را شکل می‌دهد بلکه نقش محافظی حیاتی در برابر عوامل محیطی ایفا می‌کند.
قبل از شروع بیاید یک نگاه کوتاهی به تاریخچه ی مطالعه ی پوست کنیم
از زمان های بسیار قدیم، انسان ها به خواص درمانی گیاهان و مواد طبیعی برای درمان بیماری های پوستی پی برده بودند.

تاریخچه ی مراقبت پوستی (دوره ی باستان تا مدرن)

• تمدن های باستانی:

در تمدن های باستانی مانند مصر، چین و هند، از گیاهان دارویی و روش های طبیعی برای درمان بیماری های پوستی استفاده می کردند. پاپیروس های مصری حاوی اطلاعاتی در مورد بیماری های پوستی و درمان های آنها است

• قرون وسطی:

باورهای خرافی و مذهبی بر درمان بیماری های پوستی حاکم بود. بسیاری از بیماری ها را به نیروهای شیطانی نسبت می دادند و درمان های جادویی برای آنها تجویز می کردند.

• دوره رنسانس:

با آغاز دوره رنسانس، نگاه علمی به بیماری های پوستی شکل گرفت. دانشمندان شروع به مطالعه دقیق پوست و بیماری های آن کردند و از روش های تجربی برای درمان استفاده می کردند.

• قرن بیستم:

در قرن بیستم، با پیشرفت علم پزشکی و داروسازی، درمان بیماری های پوستی تحول چشمگیری یافت. داروهای موثر برای درمان بیماری های پوستی تولید شد و روش های جراحی برای درمان برخی از بیماری ها ابداع شد.

• دوره مدرن:

امروزه، با کمک فناوری های نوین مانند میکروسکوپ الکترونی، بیولوژی مولکولی و مهندسی بافت، شناخت ما از پوست و بیماری های آن به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

این مقاله، به بررسی ساختار پوست و عملکرد هر یک از لایه‌های آن می‌پردازد
مواد اصلی تشکیل دهنده ی پوست پروتئین ، چربی ، آب و مواد معدنی است و البته عصب هایی که باعث ایجاد حس لامسه میشوند
علاوه بر پوست، مو، ناخن، غدد چربی و غدد عرق، بخشی از پوشش یا پوست بدن حساب میشوند است.

• ساختار پوست
  سه لایه ی اصلی اپیدرم، درمیس ، هیپودرمیس ( چربی)

کار اصلی هر لایه ی پوست چیه؟

اپیدرم:

لایه ی اول پوست که با تجمع کراتین و پروتئین این قسمت شکل می گیرد .بسیاری از اختلالات پوستی رایج مانند آکنه، اگزما و پسوریازیس در این لایه رخ می‌دهند.

وظایف اپیدرم در پوست

1. نقش سد محافظتی
2. تولید ملانین و رنگ پوست
   ملانین تعیین کننده رنگ پوست است با افزایش و یا کاهش ملانین رنگ پوست روشن و یا تیره تر می شود با افزایش ملانین رنگ پوست تیره می شود و بالعکس
3. ترمیم پوست

درمیس:

لایه دوم درمیس که 90% از ضخامت پوست را تشکیل می‌دهد. کلاژن و الاستین در این قسمت از پوست قرار دارد که کلاژن باعث محکم ماندن پوست و الاستین باعث منعطف ماندن پوست می شوند.احساسی مانند درد ، خیلی گرم یا خیلی سرد را گیرنده های این قسمت دریافت می کنند.

درمیس مسئول تولید روغن و چربی روی سطح پوست می باشد و حتی تعریق نیز در درمیس اتفاق می افتد ( کنترل چربی سیمپل)

وظایف درمیس

1. رگ های خونی در درمیس (درم)، مواد معدنی و مغذی مورد نیاز اپیدرم (لایه ی اول) را تامین میکند
2. ریشه مو، غدد عرق و تولید چربی همچنین گیرنده‌های اصلی حسی در درمیس قرار دارد.
3. تأثیر درمیس بر خاصیت ارتجاعی پوست
   خاصیت ارتجاعی پوست به میزان کلاژن و حتی چربی پوست بستگی دارد.

هیپودرمیس

لایه ی سوم هیپودرمیس و یا لایه ی چربی
هنگامی که زمین می خورید یا در معرض آسیب هستید چربی موجود در هیپودرمیس از استخوان و ماهیچه ها محافظت میکند

وظایف هیپودرمیس

1. بافت همبند هیپودرمیس ، بافتی که ماهیچه و استخوان ها را به پوست وصل میکند
2. رگ های خونی موجود در این قسمت درمیس را به باقی بدن وصل میکند
3. چربی موجود در این قسمت از زیاد سرد یا گرم شدن بدن جلوگیری میکند
4. بافت چربی و نقش آن در عایق‌بندی و محافظت از استخوان و ماهیچه ها
5. رگ‌های خونی و لنف و پل ارتباط با لایه‌های زیری

چه عوامل و شرایطی بر سلامت پوست تاثیر گذار است؟

ژنتیک: ژن‌ نقش مهمی در نوع پوست، حساسیت به آلرژن‌ها و مستعد بودن به برخی بیماری‌های پوستی دارند.

سن: با افزایش سن، پوست نازک‌تر شده و تولید کلاژن و الاستین کاهش می‌یابد که منجر به ایجاد چین و چروک و افتادگی پوست می‌شود.

تغذیه: مصرف مواد غذایی سالم و مغذی، به ویژه آن‌هایی که حاوی آنتی‌اکسیدان هستند، برای سلامت پوست بسیار مهم است.

آفتاب: تابش مستقیم نور خورشید بدون کرم ضد آفتاب، می‌تواند باعث آفتاب سوختگی، پیری زودرس پوست و حتی سرطان پوست شود.

استرس: استرس می‌تواند بر تولید هورمون‌ها تأثیر گذاشته و باعث بروز مشکلات پوستی مانند آکنه و اگزما شود.

بیماری‌ها: برخی بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بیماری‌های خود ایمنی می‌توانند بر سلامت پوست تأثیر بگذارند.

چگونه از پوست خود مراقبت کنیم؟

با توجه به ساختار پوست برای داشتن پوستی سالم و زیبا، رعایت نکات زیر ضروری است:

تمیز کردن پوست: روزانه یک الی دو بار پوست خود را با شوینده مناسب تمیز کنید.

مرطوب‌سازی: به طور منظم از انواع کرم آبرسان و انواع سرم آبرسان استفاده کنید تا پوست شما نرم و هیدراته بماند.

ضد آفتاب: همیشه از کرم ضد آفتاب با SPF مناسب استفاده کنید تا از پوست خود در برابر اشعه‌های مضر خورشید محافظت کنید. حتی زمانی که خانه هستید نیاز به استفاده از ضد آفتاب دارید ولی زمان تمدید طولانی تر است در خانه میتوانید از سرم رادیانس سیمپل ک حاوی spf30 است استفاده کنید

می دانستید آب دریا مانند آفتاب ممکن است تاثیراتی روی پوست شما داشته باشد؟

تأثیر آب دریا بر پوست و مو

همان‌طور که می‌دانید آب دریا به‌شدت شور است؛ تا آنجا که قابل خوردن و زراعت نیست. شوری آب دریا به علت وجود نمک‌های مختلف به‌ویژه نمک طعام در آن است. اما آیا نمک تنها ماده معدنی موجود در آن است؟

تغذیه سالم: مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و آب فراوان به سلامت پوست کمک می‌کند.

خواب کافی: خواب کافی برای ترمیم سلول‌های پوست ضروری است.

مدیریت استرس: تکنیک‌های آرامش‌بخشی مانند مدیتیشن و یوگا می‌توانند به کاهش استرس و بهبود سلامت پوست کمک کنند.

موارد ممنوعه پوست چیست؟

سولاریوم و آفتاب گرفتن طولانی مدت:
بیش از اندازه در معرض آفتاب قرار نگیرید و مراقب شدت اشعه UV باشید در تصویر زیر نسبت به هر سطح UV نشان داده شده که چه کارهایی لازم است انجام دهید.

دست زدن مداوم به پوست:
دستکاری کردن جوش و یا پوست که این کار هم باعث ایجاد واکنش و جوش بیشتر می شود.

نشستن روبالشتی و روتختی:
بهتره که هر هفته بالش و رو تختی خودتون رو بشورید و اگر امکانش را دارید از روبالشتی ابریشم استفاده کنید که آنتی باکتریال و ضد قارچ است.

الکل و سیگار و تغذیه نامناسب:
مراقب تغذیه خودتون باشید و سعی کنید از رژیمی که روغن و کره و شکر زیادی دارد دوری کنید ، مصرف الکل و دخانیات روند پیری سلول های شمارو سرعت می بخشند پس از این موارد دوری کنید.

ماسک های خانگی بدون پشتوانه ی علمی:
اکثر محصولات استفاده شون به پوست آسیب میزنن مثل آبلیمو و خمیر دندان و شکر و حتی استفاده ی سرخود ویتامین E اگر ماسکی در خانه تهیه و استفاده میکنید از علمی بودن و بی ضرر بودنش مطمئن شوید.

سوالات متداول

عمق هر لایه پوست چقدر است؟ آیا ضخامت لایه‌های پوست در همه جای بدن یکسان است؟

اپیدرم: ضخامتی بین 0.05 تا 0.1 میلی‌متر دارد.
درم:ضخامتی بین 0.5 تا 3 میلی‌متر دارد. ضخامت درم در نواحی مختلف بدن متفاوت است.
هیپودرم: ضخامت آن بسیار متغیر است و می‌تواند از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر برسد. ضخامت این لایه به میزان چربی زیر پوستی بستگی دارد.

کلاژن و الاستین چه نقشی در پوست دارند؟

کلاژن و الاستین دو پروتئین حیاتی برای جوانی پوست هستند. کلاژن به پوست استحکام و شکل می‌دهد، در حالی که الاستین به آن قابلیت کشسانی می‌بخشد. با افزایش سن، تولید این دو پروتئین کاهش می‌یابد که منجر به ایجاد چین و چروک، افتادگی و از دست رفتن خاصیت ارتجاعی پوست می‌شود

کم خوابی چه تاثیری بر پوست دارد؟

کاهش کلاژن‌سازی ، افزایش التهاب ، تیره شدن دور چشم ، کاهش درخشندگی پوست ، تاخیر در ترمیم پوست

چه زمانی باید با دکتر صحبت کنم؟

1. هنگامی که برشی که بانداژ خانگی نمی تواند آن را ببندد (که ممکن است نیاز به بخیه داشته باشد).
2. سوختگی شدید
3. علائم عفونت های پوستی مانند رگه های قرمز یا ترشحات زرد.
4. وضعیت پوستی غیر قابل توضیح(تغییر بی دلیل)

توجه: این مقاله صرفاً جنبه اطلاع‌رسانی دارد و جایگزین مشاوره پزشکی نیست. برای تشخیص و درمان بیماری‌های پوستی، همیشه به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.

منابع این مقاله 

https://my.clevelandclinic.org/health/body/10978-skin
https://www.aad.org/public/everyday-care/skin-care-basics/care/skin-care-tips-dermatologists-use
https://www.healthline.com/health/beauty-skin-care/skin-types-care#home-test